Cephalotus Napisano 10 Czerwca 2015 Share Napisano 10 Czerwca 2015 Opis ogólny i charakterystyka żenlisei: KLIKNIJ TUTAJ. Opisy poszczególnych gatunków, podgatunków i form. Opisy zostały podzielone na dwie części ze względu na ich obszerność. W tym temacie znajdziecie opisy następujących gatunków: - Genlisea africana - Genlisea angolensis (N) - Genlisea aurea - Genlisea barthlottii (N) - Genlisea exhibitionista - Genlisea filiformis (N) - Genlisea flexuosa - Genlisea glabra (N) - Genlisea glandulosissima - Genlisea guianensis (N) - Genlisea hispidula - Genlisea lobata - Genlisea margaretae - Genlisea metallica (N) - Genlisea nebulicola Odnośnik do gatunków G. nigrocaulis - G. violacea: KLIKNIJ TUTAJ. WSTĘP Poniżej znajduje się krótka charakterystyka wszystkich gatunków, a po części i charakterystyka niektórych lokantów. Wszystkie poniższe informacje odnośnie hodowli dalej zawarte, pochodzą z doświadczeń własnych. Jedynie część opisowa ekosystemów pochodzi z wolnego tłumaczenia fragmentów książki Genlisea Monograph autorstwa Andreas'a Fleishmann'a. Będą one zawierały w skrócie opis warunków siedliskowych, wymagania, specyficzne cechy danego gatunku, ewentualnie podgatunku lub formy. W przypadku gatunków odmiennych lub bardzo rzadkich, owa odmienność będzie sprecyzowana oraz będzie podana skuteczna metoda hodowli. Gatunki nieobecne lub praktycznie niedostępne w hodowli, będą odpowiednio oznakowane przy nazwie. Hodowla części szczegółowej uwzględnia te same kategorie co część zbiorcza, jednak odnosi się do nich bardziej szczegółowo, jak również w przypadku do poszczególnych lokantów, gdzie różnica w wymaganiach może być nawet znaczna. Należy zastosować mieszankę standardową: torf : piasek o granulacji 1-3 mm (najlepiej z przewagą frakcji grubszej) w proporcjach bardziej na korzyść 1:2, jak 1:1. Legenda: O! - gatunek o istotnej odmienności w stosunku do pozostałych. (N) - gatunek nieobecny lub niedostępny w hodowli - wilgotności: Pw - płytka woda, do 0,5cm ponad poziomem podłoża. M - mokro, poziom wody przy powierzchni podłoża, ok. 4-7 cm przy 7 cm doniczce. W - wilgotno, poziom wody znacznie poniżej poziomu podłoża (ok. 2-3 cm przy 7 cm doniczce) - temperatury: Tch - chłodna (noc: 10-15*C, dzień: 20-25*C) Tu - umiarkowanie ciepła (15-30*C, bez znacznych różnic między dniem, a nocą w ciągu lata, z ewentualnymi różnicami w okresie zimowym) Tg - gorąca (20-35*C, bez istotnych różnic między dniem i nocą w skali całego roku). - oświetlenia: S - pełne słońce lub silne oświetlenie rzędu 100-140W, a nawet więcej, Pc - półcień lub oświetlenie rzędu 60-100W. ST: stopień trudności w skali: 1 - bardzo łatwy 2 - łatwy 3 - umiarkowanie łatwy 4 - umiarkowanie trudny 5 - trudny 6 - ekstremalnie trudny GATUNKI Genlisea africana - (ST:3) w środowisku naturalnym rośnie na stale wilgotnych podłożach zasobnych w jony żelazowe, zbudowane często ze zwietrzałych laterytów, bądź też w podłożu torfowym, wytworzonych na takich skałach. Jej stanowiska są stale mokre, z wodą na poziomie podłoża, okresowo znajduje się pod cienką warstwą wody. Rzadko kiedy rośnie w czystym piasku kwarcowym. Na większości terenów występuje na wysokościach 600-2000 m n.p.m., jedynie w Angoli występuje wyłącznie na znacznych wysokościach 1800-2200 m n.p.m. Jej środowisko nie wysycha przez cały rok. Hodowla: [M, S, Tg-Tu] podłoże standardowe, temperatura gorąca do umiarkowanie ciepłej. Wymaga bardzo dużych ilości światła. Najlepiej, aby poziom wody był często blisko poziomu podłoża. Potrafi rozmnożyć się sama, na końcówkach pułapek, które najczęściej rosną płytko pod powierzchnią. Bardzo sporadycznie wytworzy pułapki w głąb podłoża, a jeżeli już, to bardzo nieliczne. Stąd też wymaga stale wysokiej wilgotności w podłożu, najlepiej blisko powierzchni. Doskonale rozmnaża się zarówno z liścia, jak i z pułapek. G. africana (lokanty na etykietach) ------------------------------- Genlisea angolensis (N) - istnieją jedynie okazy zielnikowe. Ponieważ wszystkie notowane stanowiska znajdują się w rejonie pól minowych, nie ma śmiałków, którzy zbadaliby teren jej występowania. Jest to dla samej przyrody zbawienne, gdyż, chcąc nie chcąc, został stworzony rezerwat, gdzie człowiek nawet nie śmie się zapuszczać. Cechami swojej budowy bardzo ściśle przypomina G. guianensis z Ameryki Południowej. Posiada podobne do niej, upodobanie, co do ekosystemu, rosnąc stale zanurzona w płytkiej wodzie. Posiada podługowate liście, a jedynie pędy kwiatowe wystają ponad powierzchnię wody. Wyłącznie charakter budowy włosków na pędzie kwiatowym różni się znacząco od G. guianensis. ------------------------------- Genlisea aurea - (ST: 3-4) wyróżnia się dwa podgatunki: Genlisea aurea ssp. aurea - rzadko spotykany w hodowli oraz G. aurea ssp. minor - zdecydowana większość oferowanych roślin. Istnieją dwie zasadnicze różnice między tymi podgatunkami. Pierwszym z nich są liście. Podgatunek aurea posiada bardziej podługowate, wąskie liście, z małą blaszką liściową, podczas gdy podgatunek minor posiada liście krótsze, z wyraźnie zaznaczoną, szeroką blaszką liściową. To cecha, która może nieco nastręczać problemów z poprawnej identyfikacji. Cechą dającą bez wątpienia odróżnić oba podgatunki są kwiaty. Ostroga u podgatunku aurea jest schowana, a u podgatunku minor wyraźnie wystaje poza wargę dolną. Choć G. aurea częściej jest spotykana jest na wysokościach 800-2550m n.p.m., to na niewielkiej części swojego zasięgu schodzi nawet do 350-700m n.p.m. Jej środowiskiem naturalnym są małe zbiorniki lub wolno płynące cieki wodne. Rośnie na podłożach torfowych, praktycznie cały rok pod cienką taflą wody, jedynie okresowo ponad jej powierzchnią. Posiadanie tego gatunku z lokalizacją, może zagwarantować sukces w hodowli. Warto sprawdzić, jakiego rzędu wysokości zajmuje dane miejsce, ponieważ od tego będą zależały preferencje temperaturowe. Obecnie z dostępnych w hodowli, jedynie G. aurea z lokalizacji 'Caparao, Minas Gerais' wyraźnie budową przypomina G. aurea ssp. aurea, a lokalizacja ?Campos do Jordao, choć jest typową lokalizacją wysokogórską podgatunku aurea, nie specjalnie przypomina ten podgatunek (co może rozstrzygnąć kwiat). Oczywiście w przypadku posiadanych przeze mnie roślin w grę wchodzi pomyłka przy wysyłce, którą już nie raz obserwowałem, albo powielane błędne lokalizacje. Niestety, są to elementy, nie dające się całkowicie wyeliminować. Pozostałe lokanty jak: 'Chapada dos Guimaraes, southern Mato Grosso' czy 'Itacambira, northern Minas Gerais' zdecydowanie są podgatunkiem minor. Warto również zaznaczyć jeszcze dwie ciekawostki związane z tym gatunkiem. Pierwszym z nich, jest wysoka odporność tego gatunku na niskie temperatury. Lokanty z najwyższych wysokości nie rzadko rosną w wolno płynącej wodzie o temperaturze sięgającej nawet 2*C. Jedynie G. hispidula jest w stanie konkurować z tym gatunkiem, co do wytrzymałości. Inną niewątpliwie osobliwą cechą tego gatunku jest wytwarzanie przez niego galaretowatej powłoki na liściach. Choć wszystkie gatunki żenlisei posiadają gruczoły śluzowe, to są one funkcjonalne jedynie u tego gatunku i wyłącznie w sprzyjających warunkach. Stąd też, jeżeli ten gatunek nie posiada galaretowatej warstwy na swoich liściach, oznacza to najprawdopodobniej zbyt niską wilgotność podłoża i/lub powietrza, ewentualnie inny czynnik jak zbyt wysoka temperatura, również może spowodować zanik owej osłony. Podobnie kwitnienie, wycieńczając roślinę mogą doprowadzić do takiego stanu, ale jest to naturalny proces. Hodowla: G. aurea ssp. aurea [Pw-M, S, Tch -Tu] G. aurea ssp. minor [Pw-M, S, Tu] mieszanka standardowa, najlepiej stale w wodzie na poziomie podłoża lub w ok. 0,5 cm warstwie wody, tak aby rozety były całkowicie przykryte wodą. Zniesie niższy poziom wody, jeżeli wilgotność powietrza będzie blisko 100%. Zakres tolerancji temperaturowych jest ściśle uwarunkowany od pochodzenia danej rośliny, dlatego decydując się na zakup tego gatunku bez lokantu, należy raczej zastosować warunki umiarkowanie ciepłe i ewentualnie rozmnożone osobniki próbować w innych zakresach. Jest gatunkiem wybitnie światłolubnym. Wyznacznikiem dobrostanu rośliny jest obecność galaretowatej warstwy na liściach. Można rozmnażać stosując podział dużej rozety lub z sadzonek liściowych. Sadzonki z pułapek, ze względu na ich wąski charakter, nie udają się. G. aurea ssp. minor ------------------------------- Genlisea barthlottii (N) - niegdyś w hodowli, obecnie prawdopodobnie utracony. Jest to roślina z natury jednoroczna, w hodowli może żyć dłużej, ale najczęściej monokarpiczna (obumiera po kwitnieniu). Stąd też wymaga stałego odnawiania z nasion. Jeżeli ponownie uda się wprowadzić gatunek do hodowli, wskazane jest przetrzymywanie części nasion w rezerwie. Z budowy kwiatu przypomina znacząco G. stapfii, z którą jest spokrewniona, jednak ma znacząco bardziej powcinaną wargę dolną. W przypadku warunków hodowli, mogę się jedynie domyślać, że jako gatunek zasiedlający wysokości 610-1010m n.p.m, będzie wybitnie ciepłolubny, wilgociolubny oraz światłolubny. Rośnie na podłożach piaszczystych, osadzonych na laterytach bądź na zwietrzelinie tej skał w miejscach okresowo wilgotnych. ------------------------------- Genlisea exhibitionista - (ST:3) gatunek wyodrębniony z G. violacea w 2011r. jest endemitem wyżyn Chapada Diamantina. Rośnie na podłożach torfowych, nagromadzonych w szczelinach pionowych skał. Najczęściej w okolicy wodospadów lub w obrębie sączącej się po skałach wodzie. Stąd też jej podłoże jest stale przesączone, a wilgotność powietrza jest praktycznie 100%. Występuje na wysokościach 1000-1400m n.p.m. Hodowla: [M-W, Pc, Tu-Tch] można zastosować mieszankę standardową, bądź też za wierzchnie 0,5-1cm użyć poruszonego, uśmierconego, grubowłóknistego torfowca. Żywy może zacząć rosnąć i zdominować żenliseę. Istotnym jest, aby nie zastosować długo martwego mchu torfowca, gdyż takowy najczęściej bardzo gwałtownie pokryje się bujnie glonami, które mogą mieć negatywny wpływ na ten drobny i delikatny gatunek. Ponieważ zdecydowana większość jej pułapek będzie rosła horyzontalnie tuż pod powierzchnią, będą one się chętniej rozmnażać w podłożu z wierzchnią warstwą torfowca, jak w mieszance standardowej. Wymaga stale mokrego lub przesiąkniętego wodą podłoża, co w dużej mierze zapewni mech torfowiec. Wymaga umiarkowanych ilości światła i stale blisko 100% wilgotności powietrza. Można hodować w niskich doniczkach, jeżeli chcemy ją trzymać z innymi, większymi gatunkami o podobnych wymaganiach temperaturowych. Dotychczas hodowałem go w warunkach umiarkowanie ciepłych, ale zważywszy na ekosystem naturalny i bliskość wodospadów, prawdopodobnie może równie dobrze rosnąć w warunkach chłodniejszych. Jest to gatunek raczej wolno rosnący, nieposiadający więcej jak kilka liści. Doskonale rozmnaża się sam, choć czyni to wolno. Sadzonki liściowe nie udały się ani razu, dość dobrze można rozmnożyć go z pułapek. ------------------------------- Genlisea filiformis (N) - (ST: 2?) obecnie NIE znajduje się w hodowli, a błędnie oferowana pod tą nazwą jest de facto G. pygmaea. Te gatunki są do siebie łudząco podobne, jednak gdyby zestawić je obok siebie, różnice będą wyraźnie rzucać się w oczy. Choć ich rozety liściowe pozwalają na ich umiarkowane rozróżnienie, to cechą nie pozostawiającą żadnej wątpliwości są włoski na okwiecie (zielona część z tyłu kwiatu). W przypadku G. filiformis okwiat jest goły, ewentualnie pojedyncze włoski znajdują się na obrzeżu, podczas gdy w przypadku G. pygmaea jest ich bardzo dużo na całej jego powierzchni. Poza tym pęd kwiatowy G. filiformis posiada pojedyncze, luźno rozłożone włoski gruczołowe, podczas gdy G. pygmaea ma ich gęsty kobierzec, a poza włoskami gruczołowymi, występują również bezgruczołowe. G. filiformis jest rośliną jednoroczną w naturze, ewentualnie krótkotrwałą byliną. Ma o wiele większy rejon występowania jak G. pygmaea i zajmuje znaczne połacie centralnej Brazylii, sięgając aż do centralnego Meksyku i Kuby. Środowiskiem naturalnym są przesiąknięte wodą, drobne piaski kwarcowe, okresowo wysychające, bądź stale wilgotne. Nie powinna stanowić trudności w hodowli, jeżeli uda się ją sprowadzić. ------------------------------- Genlisea flexuosa - (ST: 3) to roślina wieloletnia, ewentualnie może zamrzeć po kwitnieniu, ale wcześniej wytworzy liczne osobniki potomne. Jest endemitem występującym w rejonie Minas Gerais, w Brazylii, na wyżynach Itacambria, Borumirim i Grao Mogol w rejonie gór Serra do Espinhaco. Występuje na wysokościach 700-1400m n.p.m. Rośnie na podłożach torfowych, piaszczystych bądź zwietrzelinie skalnej, w szczelinach skał lub na otwartej przestrzeni pomiędzy wysoką roślinnością trawiastą bądź krzewiastą. Charakteryzuje się dużą zmiennością międzypopulacyjną kształtu kwiatów. Choć jest bardzo podobna do G. violacea, jest od niej ogólnie większa, z wyjątkiem samych kwiatów. Cechą różniącą te dwa gatunki jest proporcja długości ostrogi do długości wargi górnej, gdzie G. flexuosa ma ostrogę dwukrotnie dłuższą, a G. violacea zwykle krótszą, ewentualnie zbliżonej długości do wargi górnej. W hodowli dostępne są lokanty: Furnas, Grao Mogo, Itacambria, sp. 'Itacambria beautty' - która błędnie traktowana jest za gatunek G. metallica. Wszystkie są na porównywalnym stopniu trudności w hodowli. Hodowla: [W, Pc-S, Tu] podłoże standardowe, wymagają umiarkowanie ciepłych warunków, z ewentualnie niższymi temperaturami w okresie zimowym, co może zastymulować rośliny do kwitnienia. Podłoże powinno być stale wilgotne, okresowo może być mokre (nie wymagają tego, ale tolerują stosunkowo dobrze). Bardzo chętnie rozmnaża się sama tworząc osobniki potomne na końcówkach pułapek, które rosną horyzontalnie pod powierzchnią. Czynią to raczej umiarkowanie powoli. Do sadzonkowania lepiej nadają się pułapki, z których łatwiej uzyskać rośliny potomne, jak z sadzonek liściowych. Kwitną jedynie duże osobniki. Nasiona można uzyskać albo ze wspomaganego samozapylenia lub zapylenia krzyżowego. Poprawnie zapylony kwiat, szybko odpadnie, a ogonek kwiatowy skieruje się ku dołowi, pęcznienie torebki powinno nastąpić w przeciągu kilku dni. Jeżeli warunki nie będą sprzyjające, torebka może okazać się pusta. G. flexuosa 'Furnas' ------------------------------- Genlisea glabra (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli. Endemit Wenezuelski, ograniczony do dwóch masywów Chimanata Massif, gdzie notowana była z Apacara-tepuis, Torono-tepui i Churi-tepui (stąd fotografowana) oraz wchodnio-centralnej części szczuty Apacara-tepui w masywie Aprada Massif. Jest gatunkiem typowo wysokogórskim występując na wysokościach 2165-2500m n.p.m. Zasiedla podłoża torfowe, piaszczyste i skaliste w okolicach cieków wodnych lub płytkich zbiorników wodnych, gdzie najczęściej jest zanurzona pod cienką taflą wody lub na jej poziomie. Jej kwiaty wyglądają identycznie jak spotykane w okolicy Utricularia amenthystina, z tym, że są jednolicie ubarwione na bladoróżowy kolor. Być może stanowi to mimikrę, celem zwabienia zapylaczy tego gatunku pływacza. W hodowli zapewne będzie przypominać G. roraimensis. ------------------------------- Genlisea glandulosissima - (ST:3) roślina wieloletnia, blisko spokrewniona z G. margaretae, z którą sporadycznie zajmuje te same ekosystemy, tworząc mieszańce. Te dwa gatunki można między sobą rozróżnić przede wszystkim w okresie kwitnienia, gdzie G. glandulosissima ma o wiele niższy (4-14cm), bardzo silnie owłosiony pęd kwiatowy, w przeciwieństwie do skromnie owłosionego, za to znacznie wyższego (15-40 cm) pędu G. margaretae. Jest również w ścisłym pokrewieństwie z G. pallida, która przede wszystkim różni się kremowo-żółtym kolorem kwiatów, od różowo-liliowych kwiatów G. glandulosissima. G. glandulosissima występuje na wyżynach lub płaskowyżach na wysokościach 1200-1800m n.p.m. Rośnie na podłożach torfowych wykształconych najczęściej na skałach laterytowych, bądź w zwietrzelinie tych skał. Jej ekosystemy są stale mokre, a gatunek ten najczęściej stale rośnie tuż pod taflą wody. Można ją spotkać w okolicy cieków wodnych, niewielkich sadzawek, a nawet na brzegach jezior, nawet w obrębie pływających mat z glonów. Innym krewniakiem zasiedlającym te same ekosystemy jest G. africana. Hodowla: [W-Pw, S, Tu-Tg] podłoże standardowe, wymaga stale wilgotnych warunków lub płytkiej wody, aczkolwiek dość dobrze znosi jedynie wilgotne podłoże. Jest to gatunek wybitnie światłolubny i choć preferuje temperatury umiarkowanie ciepłe do gorących, to ma tendencję do nagłej śmierci, jeżeli temperatury przez zbyt długi czas będą przekraczać 35*C. W tym kluczową rolę ma temperatura wody i podłoża, które nie powinno się nadmiernie nagrzewać. Podobnie roślina może obumrzeć zaraz po transporcie, na co jest bardzo wrażliwa, jeżeli będzie miała zbyt niskie temperatury, bądź spędzi za dużo czasu w zamknięciu z małą ilością powietrza. Takiej znacznej wrażliwości nie przejawia G. margaretae. Obumieranie z różnego powodu zaczyna się najczęściej centralnie, od obumarcia stożka, natomiast liście zewnętrzne potrafią jeszcze przez kilka dni pozostać żywe. Jeżeli w porę zauważymy ten niekorzystny proces, można uratować liczne liście, które należy dobrze opłukać i można użyć ich do stworzenia sadzonek liściowych. Oczywiście należy następnie zapewnić sadzonkom optymalne warunki, a podłoże powinno być stale mokre. W przeciwieństwie do G. margaretae, bardzo niechętnie rozmnaża się przez tworzenie sadzonek z powierzchownie rosnących pułapek. Bardzo dobrze rozmnaża się z sadzonek liściowych, których ma zwykle dużo. Stąd też nie ma ryzyka zniszczenia rośliny, przy ich pobieraniu. Rozmnażanie z pułapek nie jest mi znane. Ze względu na znaczną wrażliwość gatunku, nie eksperymentowałem w tym zakresie mając już skuteczną metodę rozmnażania. ------------------------------- Genlisea guianensis (N) - gatunek przez krótki okres znajdował się w hodowli, obecnie utracony. Jest rośliną wieloletnią, typowo nizinną, występując na wysokościach 450-1300m n.p.m. Rośnie stale zanurzona w wodzie rosnąc na zróżnicowanym podłożu, torfowym, piaszczystym i skalistym. Jej ekosystemem są starorzecza, obrzeża małych strumieniu, oraz różnej wielkości oczka wodne, nawet o niewielkiej powierzchni. Warunkiem występowania tego gatunku w danym miejscu, jest nieprzerwany dostęp do wody przez cały rok. Jest gatunkiem ciepło- i światłolubnym. ------------------------------- Genlisea hispidula - (ST:2-3) jest rośliną wieloletnią i zapewne jedną z największych przedstawicielek w swoim rodzaju. Najczęściej występuje na wysokościach 1220-2700m n.p.m., aczkolwiek pojedyncze populacje występują blisko poziomu morza. Jej ekosystemem są stale wilgotne tereny w okolicach cieków wodnych, źródlisk, okolic jezior czy niewielkich oczek wodnych. Rośnie na podłożach torfowych wytworzonych na skałach laterytowych lub glebach wytworzonych z tych skał. Choć najczęściej rośnie ponad poziomem wody, okresowo może znajdować się pod wodą. Hodowla: [M-W, S, Tch-Tg] Podłoże standardowe, jest gatunkiem o wyjątkowo dużej tolerancji temperaturowej i jako jeden z nielicznych gatunków, doskonale będzie rosnąć w warunkach parapetowych, a w okresie letnim na zewnątrz, kwitnąc regularnie i zawiązując nasiona. Jest gatunkiem wyjątkowo światłolubnym. W pojedynczym epizodzie przetrwała -14*C będąc w bryle lodu, a przed zamarznięciem, stale znajdowała się pod wodą. Ten jednostkowy przypadek dotyczył rośliny bez lokalizacji. Roślina w danym roku zakwitła i zawiązała nasiona i rosła bez żadnego uszczerbku na zdrowiu. Mimo wszystko gatunek nie nadaje się do hodowli na zewnątrz przez cały rok. Pozostawione na torfowisku cztery okazy, nie będące pod wodą, wymarły przy pierwszych większych przymrozkach, jednak dość dobrze znosiły mniejsze, rzędu do ok. -2*C. W warunkach terrarium, wymaga znacznej ilości światła. Nie otworzy kwiatów, lub uczyni to sporadycznie, jeżeli nie będzie mieć, co najmniej 80W z odległości ok. 35cm. Przy takim oświetleniu również chętnie zawiązuje nasiona, czego nie uczyni, jeżeli będzie ono słabsze. Z obserwacji własnych wynika, że to właśnie oświetlenie jest czynnikiem determinującym otwieranie kwiatów i zawiązywanie nasion, a nie temperatura. Natomiast dobowa amplituda między dniem i nocą ma zasadniczy wpływ na intensywność wybarwienia się kwiatów. Swój naturalny wygląd przybiorą w warunkach panujących w okresie letnim na zewnątrz, czyli ok. 10*C amplituda lub większa. G. hispidula można rozmnażać wegetatywnie z użyciem pułapek, aczkolwiek lokant ?Lentibu? jako jedyny, wyjątkowo chętnie i łatwo tworzy sadzonki liściowe, które udają się prawie w każdym przypadku, a ilość uzyskanych w ten sposób roślin wynosi zwykle 2-3. Charakterystyka poszczególnych lokantów dostępnych w hodowli (w warunkach sztucznego oświetlenia i małej amplitudy temperatur, barwa i kształt kwiatów, może odbiegać od opisanych): - G. hispidula bez lokacji posiada do ok. 3 cm długie, jasnozielone liście, a kwiaty są jednolicie fioletowe. Pod sztucznym oświetleniem mogą być jasnoróżowe. Nadaje się na parapet i do hodowli na zewnątrz lub do torfowiska w okresie korzystnych temperatur. - G. hispidula 'Lentibu, Zimbabwe' - ma nieco większe liście od formy bez lokalizacji, do 3,5 cm. Kwiaty mają intensywnie fioletowe ubarwienie, jednak kwiat ma głębsze wcięcia na wardze, tworząc trzy, wąskie segmenty. Jako jedyna bardzo dobrze rozmnaża się z sadzonek liściowych. - G. hispidula 'Mkambati' - rozeta jak u formy bez lokalizacji, kwiaty są nieco większe, z intensywnym fioletem jedynie w części szczytowej wargi dolnej, tuż pod wargą górną, pozostała część jest blado różowa, prawie wpadająca w biel. - G. hispidula 'Pretoria' - ma najmniejszą rozetę ze wszystkich lokantów. Liście zwykle ok. 1,5-2 cm, sporadycznie dłuższe. Są najczęściej ciemnozielone. Kwiaty są o ukształtowaniu typowym, jednak ubarwione na wyraźnie jasnoróżowy kolor. - G. hispidula 'Transvaal' - wygląda identycznie jak forma bez lokacji i być może jest tą samą rośliną, jednak tego na pewno, nie da się stwierdzić. ------------------------------- Genlisea lobata - (ST: 4) w środowisku naturalnym jest rośliną jednoroczną, w hodowli wieloletnią, jednak najczęściej krótkotrwałą, a nawet monokarpiczną. Jest gatunkiem endemicznym, ograniczonym do kilku stanowisk w obrębie gór Serra do Caparao. Występuje na wysokościach 1000-1722m n.p.m. Rośnie na podłożach torfowych wytworzonych na skałach granitowych lub na ich zwietrzelinie, w miejscach okresowo wilgotnych, a nawet mokrych. Rzadko na podłożach piaszczystych. Hodowla: [W, S, Tg] niestety, ze względu na znaczną delikatność gatunku i małą dostępność, miałem okazję jedynie raz hodować ten gatunek i doprowadzić go do kwitnienia, po którym utraciłem roślinę. Niestety ze względu na jednorazowe doświadczenie, trudno mi się odnieść do niego, jako wiarygodnej metody hodowlanej. Informację co do hodowli zasięgnąłem od francuskiego hodowcy Stéphane Joly, który z powodzeniem hoduje ten gatunek od lat. Z godnie z jego informacjami gatunek ten wymaga temperatur powyżej 20*C przez cały rok oraz bardzo dużych ilości światła. Podłoże powinno być też stale mokre. Nie toleruje dużych amplitud temperatury między dniem a nocą. Za podłoże można użyć mieszankę standardową, ewentualnie czysty torf. Gatunek rozmnaża się całkiem dobrze sam w sprzyjających warunkach, tworząc rośliny potomne na końcach pułapek rosnących horyzontalnie, płytko pod powierzchnią. Do sadzonkowania najlepiej wykorzystywać pułapki, z których w znacznym procencie wytworzy się kilka roślin potomnych. Głównym problemem hodowlanym jest duża wrażliwość gatunku i jego tendencja do nagłego obumarcia, stąd też wskazanym byłoby posiadać go w więcej jak jednej doniczce, najlepiej w różnych miejscach. Mam nadzieję w niedługim czasie ponownie zdobyć gatunek i przeprowadzić odpowiednie eksperymenty, które pomogą lepiej zrozumieć zakres jego tolerancji. ------------------------------- Genlisea margaretae - (ST:3) (patrz wyżej G. glandulosissima). Roślina wieloletnia. Zasiedla analogiczne ekosystemy stale mokre, na brzegach rzek, w płytkich oczkach wodnych lub na brzegach jezior. Na podłożu torfowym uformowanym na skałach laterytowych, bądź na zwietrzelinie tych skał. Rośnie ciągle w płytkiej wodzie, ewentualnie na poziomie wody. Na kontynencie afrykańskim występuje na wysokościach 855-1950 m n.p.m. Dodatkowo, jest jedynym gatunkiem żenlisei występującym na Madagaskarze, gdzie można ją spotkać na wysokościach 1200-1620m n.p.m. W tym przypadku rośnie głównie na podłożach torfowych w rejonach źródliskowych, również w płytkiej wodzie lub na jej poziomie. Osobniki z Madagaskaru różnią się od roślin z kontynentu znacznie cieńszym pędem kwiatowym, z bardzo nielicznymi włoskami, które występują głównie w jego szczytowej części. Poza tym posiada nieco mniejsze rozety liściowe, co można zauważyć w hodowli, posiadając ten lokant obok innych. Hodowla: [W-Pw, S, Tu-Tg] (koniecznie przeczytaj hodowlę G. glandulosissima). Lokanty z Angoli, lepiej znoszą temperatury bardziej umiarkowane, jak te bardzo gorące. Jak w przypadku G. glandulosissima, kluczową rolę odgrywa nie temperatura powietrza, w wody i podłoża. W przeciwieństwie do swojego bliskiego krewniaka, nie jest aż tak wrażliwa. Źle znosi duże wahania temperatury między dniem, a nocą, stąd nie nadaje się do hodowli na zewnątrz w Polsce, nawet w okresie letnim. Również sporadycznie może dotyczyć ją problem nagłego obumarcia stożka wzrostu. O wiele lepiej znosi podróże i aklimatyzację do nowych warunków. Aby zakwitnąć i otworzyć kwiaty wymaga bardzo dużych ilości światła. Rozmnaża się doskonale sama z sadzonek pojawiających się na czubkach pułapek rosnących horyzontalnie pod powierzchnią. Stosunkowo łatwo tworzy sadzonki liściowe, o ile nie zostaną przegrzane. Nie eksperymentowałem z sadzonkami pułapkowymi. G. margaretae 'Madagascar' ------------------------------- Genlisea metallica (N) - obecnie nie znajduje się w hodowli, oferowane pod tą nazwą rośliny, są tak naprawdę G. violacea, oferowana często jako G. sp. 'Itacambria Beauty'. Jest rośliną wieloletnią, a jej nazwa pochodzi od intensywnego połysku kwiatów, niczym powierzchni metalicznej. Jest endemitem Brazylijskim ograniczonym do dwóch stanowisk z Serra do Grao Mogol i pojedynczej obserwacji z Pico do Itambe. Występuje na wysokościach 1000-1300m n.p.m. zasiedlając niewielkie akumulacje piasku kwarcowego, w okolicy wywierzysk i niewielkich strumieni, w wodą stale na poziomie podłoża lub cienką taflą wody. ------------------------------- Genlisea nebulicola - (ST: 3) w środowisku naturalnym może być jednoroczna, w hodowli (krótkotrwała ?) bylina. Jest blisko spokrewniona z G. lobata i jest endemitem Brazylijskim ograniczonym do dwóch niewielkich populacji w Serra da Canastra i Serra das Sete Voltas. G. nebulicola to litofit, rosnący pośród mchów i glonów na stale przesiąkniętą wodą skałach (piaskowcach) w okolicy wodospadów lub cieków wodnych. Występuje na wysokościach 1000-1500m n.p.m. Zawsze porasta stoki południowe (co w tym rejonie oznacza od słońca). W okresie pory deszczowej jej kwiaty i owoce są stale pokryte wodą, często znajdując się wewnątrz zawieszonej kropli wody. Stanowisko przy wodospadzie Casca d'Anta znajduje się w pewnym oddaleniu od niego, w taki sposób, że wzbite w powietrze cząsteczki wody stale zraszają stanowisko tego gatunku. Hodowla: [M-W, Pc, Tu-Tch] ponieważ posiadam ten gatunek stosunkowo krótko, trudno mi ze znaczną pewnością stwierdzić jak poprawnie należy go hodować, Do tej pory doprowadziłem do kwitnienia dwa osobniki. Gatunek ten zdecydowanie preferuje stale przesiąknięte wodą podłoże oraz 100% wilgotność powietrza przez cały rok. Choć nie występuje na dużych wysokościach, to bliskość wodospadu może znacząco obniżyć temperaturę podłoża i otoczenia, stąd też może równie dobrze rosnąć w chłodniejszych temperaturach, co umiarkowanie ciepłych. Obecnie stosuję temperatury umiarkowanie ciepłe i sprawdzają się one bardzo dobrze, bez znaczącej różnicy między dniem i nocą. Oświetlana jest 80W z odległości ok. 35 cm, ale nieco mniejsze wartości, powinny być również odpowiednie. Posadzone są w podłożu standardowym, aczkolwiek warto byłoby również wypróbować martwy, grubowłóknisty mech torfowiec, choćby na wierzchnią warstwę. Rozmnażanie z nasion jest bardzo łatwe. Można je posiać na czystym torfie bądź na mieszance standardowej. Następnie zapewnić wodę stale na poziomie podłoża i trzymać w warunkach jak dla osobnika dorosłego. Można do tego użyć przeźroczystego, szczelnie zamykanego pojemnika. Pierwsze siewki zaczęły pojawiać się po ok. 6 tygodniach od wysiania i najintensywniej kiełkowały przez kolejne 3-4 tygodnie. Ostatni osobnik skiełkował po ponad 3 miesiącach. Siewkom należy pozwolić wyprodukować kilka liści i pułapek, gdyż przedwczesne przesadzenie spowoduje całkowite zahamowanie wzrostu! Podobnie jedynie wilgotne podłoże nie służy ani roślinom dorosłym, ani siewkom, które rozwijają się znacznie lepiej rosnąc przesiąkniętym wodą podłożu (co ściśle odpowiada jej środowisku naturalnemu). Gatunek rozmnaża się wegetatywnie sam poprzez wytwarzanie nowych roślin na pułapkach, które w zdecydowanej większości rosną horyzontalnie do podłoża, czasem nawet na jego powierzchni. Rozmnażanie z sadzonek liściowych nie jest proponowane, ze względu na ich niewielkie rozmiary oraz ilość. Najprawdopodobniej można ją dobrze rozmnożyć z sadzonek pułapkowych, jeżeli sama nie będzie chciała tego uczynić. G. nebulicola 'Serra da Canastra' ------------------------------- Bardzo zachęcam do hodowania tej grupy roślin. Niektóre gatunki nie będą stanowić problemu w hodowli parapetowej, inne w hodowli w ciepłym terrarium, jeszcze inne będą idealnym dodatkiem do gatunków górskich dzbaneczników, rosiczek, pływaczy czy heliamfor. Natomiast dla tych, którzy lubią wyzwania i w tej grupie znajdą się rośliny, które niekoniecznie są trudne do zdobycia, ale trudne do wymuszenia kwitnienia. Życzę sukcesów w hodowli tej zaniedbanej przez hodowców grupy. Krzysztof Ciesielski Odnośnik do odpowiedzi Udostępnij na innych stronach More sharing options...
Rekomendowane odpowiedzi